عید سعید قربان از جمله اعیاد بزرگ اسلامی است که کردستانی‌ها با آداب و سنن ویژه ای آن را گرامی می‌دارند و نزد مردم این استان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
صدای پای عید می‌آید. عید سعید قربان که پاک ترین عیدهاست؛ عید سرسپردگی و بندگی حضرت حق؛ عید برآمدن انسانی نو از خاکسترهای خویشتن خویش. عید سعید قربان فرصتی برای نزدیک شدن دل‌هایی است که به قرب الهی رسیده‌اند.
روز دهم ذیحجه، مصادف با عید قربان از گرامی ترین عیدهای مسلمانان است که به یاد حضرت ابراهیم (ع) و فرزندش اسماعیل(ع)، ازسوی مسلمانان با شکوه ویژه ای جشن گرفته می‌شود.
 این عید سعید از روزهای فرخنده در مناسبت‌های اسلامی است به‌عنوان یکی از بزرگ ترین اعیاد اسلا‌می، در مناطق مختلف کشورمان با مراسم و آیین‌هایی ویژه ای برگزار می‌شود.  با دقت در نحوه برگزاری این مراسم مشاهده می‌کنیم که اگرچه مردم هر‌ناحیه، آداب متفاوتی در این زمینه دارند، اما این مراسم در لایه‌های عمیق‌تر شبیه یکدیگر است.

حال و هوای کردستان
این روزها کردستان حال و هوای دیگری دارد و گویی نوروز دیگری از راه رسیده است و مردم خود را برای گرامیداشت عید سعید قربان آماده می‌کنند.
کردستان به‌عنوان استانی که مذاهب متفاوت را در خود جا داده است، برای پیشرفت، بیش از هر‌چیز، نیازمند فضای صمیمی و انس و الفت میان مردم است. برخی اعیاد اسلامی مانند عیدسعید قربان که درمیان شیعه و سنی عید مشترکی به حساب می‌آید، این فرصت ارزشمند را فراهم می‌کند که همه مردم مسلمان کردستان در زیر پرچم ارزش‌های مشترک دینی و اسلامی به ریسمان واحد و محکم الهی چنگ بزنند.

آیین‌های دیرین
براساس آیین‌های دیرین برای برگزاری عید سعید قربان همزمان با 10 ذیحجه، کردستانی‌ها این عید را با انجام آداب و رسومی که از زمان‌های دور رواج داشته، ‌گرامی می‌دارند‌؛ رسومی که در ورای آن می‌توان حکایت بندگی و دلدادگی حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) را مرور کرد.
در کنار زیارت اهل قبور و برپایی نماز باشکوه عید سعید قربان، رسوم دیرینه‌ای درکردستان وجود دارد که مردم آنها را انجام می‌دهند.

ذبح و توزیع گوشت قربانی
یک شهروند سنندجی در گفت‌وگو با همشهری دراین زمینه اظهار می‌کند: نخستین کار برای قربانی دادن در کردستان، خرید گوسفند است؛ گوسفندی که مردم این منطقه برای قربانی انتخاب می‌کنند باید ازنظر ظاهر خصوصیت‌های ویژه ای داشته باشد. ‌شاخ این حیوان نباید شکسته شده باشد و هیچ زخمی هم نباید داشته باشد. همچنین بیشتر مردم ترجیح می‌دهند که قربانی گوسفند یک ساله باشد. «سیف‌الله‌زندی» ادامه می‌دهد: این گوسفند در روز عید سعید قربان ذبح و گوشت آن میان فامیل، آشنایان و فقرا توزیع می‌شود. البته ذبح قربانی نیز باید در زمان ویژه ای انجام شود.
وی می‌افزاید: کردستانی‌ها عید سعید قربان را با برپایی آیین‌های ویژه ای جشن می‌گیرند. این عید سعید درمیان مردم این استان جایگاه‌ ویژه‌ای دارد، چراکه عید تسلیم دربرابر رضایت پروردگار است.

اقامه نماز عید
یکی دیگر از شهروندان سنندجی به آیین‌های خاص مردم کردستان درعید سعید قربان اشاره می‌کند و می‌گوید: قبل از طلوع فجر، مردم خود را برای نماز آماده می‌کنند تا نماز عشق، خلوص و بندگی به جا آروند و این عید بزرگ را به یکدیگر شادباش گویند.
«عبدالله سیفی» ادامه می‌دهد: صبح روز عیدسعید قربان، مردم با پوشیدن لباس‌های آراسته، به سوی مساجد رهسپار می‌شوند و نمازعید را با شکوه هرچه تمام تر برپا و خدا را شکر می‌کنند.
وی اضافه می‌کند: یکی از آیین‌های ویژه در استان که در اصطلاح محلی به آن «گردن آزادی» می‌گویند، در 2عید سعید فطر و قربان بسیار مورد توجه است و خوشبختانه همچنان انجام می‌شود.
این شهروند سنندجی می‌افزاید: بعد از اقامه نماز عید سعید قربان در مساجد و تکایا، امام جماعت مسجد به همراه نمازگزاران به منزل خانواده‌هایی که از عید گذشته تا این عید یکی از بستگان خود را از دست داده‌اند، می‌روند و با قرائت فاتحه، از خانواده متوفی درخواست می‌کنند که آنان نیز مانند دیگر مردم، در این عید سعید خوشحال باشند.
سیفی اضافه می‌کند: علما و ماموستایان دینی استان باید بر حفظ آداب و سنن مربوط به گرامیداشت چنین اعیادی تأکید کنند و این فرهنگ را به نسل جدید نیز انتقال دهند.

برکت گوشت قربانی
یکی دیگر از شهروندان سنندجی می‌گوید: از دیدگاه کردستانی‌ها خوردن گوشت قربانی برکت دارد و حتی خود صاحب قربانی نیز برای اینکه از این برکت بی ‌نصیب نماند، به اندازه سهم یک همسایه از گوشت قربانی بهره‌مند می‌شود.
 «کیومرت حسینی» می‌افزاید: درگذشته همواره برگزاری جشن عید سعید قربان در کردستان با آیین‌ها و مراسم ویژه ای همراه بود، اما این روزها نه تنها نام و نشانی از این سنت‌ها درمیان مردم باقی نمانده، بلکه دید و بازدیدهای ساده نیز جای خود را به ارسال پیامک و امثال آن داده است.

عید غلبه بر شیطان نفس
نماینده ولی فقیه در کردستان نیز با تبریک عید سعید قربان به مسلمانان جهان می‌گوید: این عید بزرگ، عید غلبه بر شیطان نفس محسوب می‌شود و داشتن تقوای الهی، تنها راه رسیدن به سعادت و رستگاری در دنیا و آخرت است.
حجت‌الاسلام والمسلمین «سیدمحمد حسینی شاهرودی» می‌گوید: مردم مؤمن کردستان در روز عیدسعید قربان همگام با سایر هموطنانمان با حضور در مساجد، تکایا، حسینیه‌ها و اماکن مذهبی نماز باشکوه این عید سعید را اقامه می‌کنند.

نظارت بر ذبح بهداشتی دام‌ها
مدیرکل دامپزشکی کردستان می‌گوید: همزمان با عید سعید قربان 28گروه سیار و 20گروه ثابت برای خدمت رسانی رایگان به مردم استان آماده هستند.
«کامران زیباکردار» با بیان اینکه 65نفر از کارکنان این اداره بر ذبح بهداشتی دام‌ها نظارت می‌کنند، می‌افزاید: 10 ناظر شرعی، 20دامپزشک و 35بازرس بهداشت گوشت نیز همزمان با عیدسعید قربان بر ذبح دام‌های قربانی در محل عرضه دام در استان نظارت می‌کنند.
وی با اشاره به وظیفه این گروه‌ها برای حفظ سلامت مردم، ارتقای بهداشت عمومی و پیشگیری از انتقال بیماری‌های مشترک میان انسان و دام، ادامه می‌دهد: همه دام‌ها قبل از ذبح، ازسوی بازرسان اداره دامپزشکی معاینه می‌شوند.

روزی برای وقوف در عرفات
امام جمعه کامیاران در گفت و گو با همشهری 9 ذیحجه را مصادف با روز عرفه می‌داند و می‌گوید: وقوف حجاج در صحرای عرفات فرصتی طلایی برای نزدیکی به خداوند است.
ماموستا «توفیق قربانی» نامگذاری این صحرا به نام عرفات را دارای ریشه تاریخی عنوان می‌کند و می‌افزاید: در برخی روایات آمده است که نامگذاری این صحرا به نام عرفات (به معنای آشنایی) به این دلیل است که حضرت ابراهیم(ع) در اینجا ازسوی جبرئیل با مناسک خود آشنا شد.
وی با اشاره به قرار گرفتن کوه «جبل الرحمه» در صحرای عرفات ادامه می‌دهد: دلیل نامگذاری این کوه نیز این است که حضرت آدم روی این کوه به مناجات با معبود خود پرداخت و خداوند نیز در این محل توبه او را قبول کرد و حضرت آدم را مورد شفقت خود قرار داد.
ماموستا قربانی می‌افزاید: وقوف در عرفات نه تنها از ارکان اصلی مناسک حج است و حج بدون آن ناقص می‌ماند، بلکه این وقوف فضایل بسیار ارزشمندی دارد و همه زائران خانه خدا در روز نهم ذیحجه به این سرزمین مقدس می‌آیند و در آن وقوف می‌کنند.
وی با بیان اینکه از اول ذیحجه تا نهم این ماه که روز حج بزرگ است، روزه گرفتن سنتی پر خیر و برکت محسوب می‌شود، عنوان می‌کند: وقوف در صحرای عرفات حتی اگر به اندازه چند دقیقه هم باشد، باید ازسوی همه حجاج برای کامل شدن حجشان صورت گیرد.
ماموستا قربانی تصریح می‌کند: حج که از مهم‌ترین مراسم مذهبی جهان محسوب می‌شود، همواره یادآور عبودیت حضرت ابراهیم(ع) است و انجام این مراسم بدون یاد ابراهیم مفهومی ندارد، چراکه حماسه این مردخدا باید همیشه زنده بماند و آنان که میخواهند راه عزت و عظمت انسانی را بپیمایند، باید در این راه گام بردارند.
امام جمعه کامیاران عید سعید قربان را فصل قرب مسلمانان به خداوند، در سایه عبودیت می‌داند و اضافه می‌کند: براساس دستورهای الهی که در قرآن کریم آمده، هرانسانی که به خداوند ایمان داشته باشد، باید صفات پروردگارش یعنی مهربانی، گذشت، عدالت، مروت و بخشندگی را داشته باشد.