به گزارش آفتاب دل : در کتاب مشهور اوستای زردتشت هور به معنای خورشید است وهورامان یعنی جایگاه خورشید، همچنین هورامان از دو واژه هورا به معنی اهورامزدا و مان به معنی خانه و سرزمین ترکیب یافته و معنای آن سرزمین اهورا مزداست.
اگر به جغرافیای اورامان توجه کنیم درمی یابیم که اطراف این سرزمین را از چهار طرف چهار دشت محصور کرده است، از شمال منطقه هموارکردستان ومریوان ، از جنوب دشت ذهاب ، از شرق دشت ماهیدشت واز غرب دشت شاره زور یا شهرزور، ودر وسط این چهار دشت منطقه کوهستانی وصعب العبور وجنگلی هورامان قرار گرفته است.
تاریخ هورامان به زمان سلسله پیشدادیان برمی گردد هرچند که از آن تاریخ اطلاع چندانی در دست نیست با این حال اهالی هورامان خود را ازنسل اردشیر دراز دست ملقب به بهمن فرزند اسفندیار می دانند.
زبان هورامی درحقیقت همان زبان مادهاست که اصل وریشه آن زبان آریانی قدیم یا «آنزان» می باشد.
آنزان پدر تمام زبانهای مادی و هندی و پارسی و عیلامی است وتقریباً سه هزار سال پیش از میلاد مسیح آریانها به آن تکلم می نموده اند که به مرور شعبه شعبه شده وتغییرات کلی پیدا کرده است.
در زبان هورامی افعال وقواعدی وجود دارد که نسبت به سایر زبانها امتیاز محسوب می شود، بطور مثال برای زن و مرد و یا بطور کلی برای نر و ماده قواعدی متفاوت است که در زبانهای دیگر آریایی مانند فارسی وکردی وجود ندارد.
