تیره های ایرانی نژاد کرد که در کشورهای ترکیه، عراق، ایران و سوریه زندگی می کنند، جشن نوروز را با شکوه تمام برگزار می کنند. کردها از نظر زبان و مذهب به گروههای مختلفی تقسیم می شوند ولی همه آنها نوروز را جشن می گیرند و به آن نِوروز NewroZ می گویند زیرا از دیدگاه نژادی ایرانی هستند و ایران که واژه ای اوستایی است در معنی خواستگاه آریایی ها می باشد . آتش افکنی و نوروز دو رکن اساسی جشنهای ملی کردها محسوب می شود .

 نوروز و بهار برای ایرانیان و به خصوص تیره های کرد زایشی نو و ازسرگیری کار و تلاش دوباره برای زندگیرا دارد.

در باور اقوام کرد، بهار یادآور قیام " کاوه " ، آهنگر جوانی است که از ظلم و ستمضحاک، به عنوان نماد تباهی و پلیدی ، به تنگ آمده و ملتی را با به بندکشیدن اسوهظلم، به روشنایی رهنمون کرد.

به همین انگیزه، کردها ترجیح می‌دهند نخستین روز از بهار را به نشانه رهایی ازظلم و بندگی ، به آغوش طبیعت ، زیباترین جلوه قدرت الهی پناه ببرند.  مردم کردستان تحویل سال و آغاز بهار را با روشن کردن آتش که نمادی از سوزاندنبندهای اسارت و کهنگی است ، جشن می‌گیرند.

آتش نوروزی ، بر اساس باورهای کهن باید در بلندترین نقطه محل زندگی یعنی بام خانهروشن شود که هنوز هم در برخی از مناطق کردنشین این چنین است.

کردهای ایرانی در پیوند با باورهای دیرین و باور سایر اقوام ایرانی دو بار، درچهارشنبه آخر سال و آخرین شب سال آتش روشن می‌کنند، تاضمن پایبندی به آیینهایباستانی، پیوندی بافرهنگ سایر اقوام ایرانی هم داشته باشند.

افروختن آتش در چهارشنبه آخر سال در فرهنگ و ادبیات ایران بدعتی است که پس از اسلام برای حفظ آتش زرتشت و گرامیداشت آن ایجاد شده است ولی به این شیوه که چهارشنبه سوری نامیده می شود در متون پیش از اسلام موجود نمی باشد . کردها نیز در این مراسم ها با روشن کردن آتش مقدس به رقص و پایکوبی محلی می پردازند و شب خود را به یاد ماندنی میکنند . در روستاهای کردنشین مردم در شب نوروز روی کوهها آتش روشن می کنند و به جشن و پایکوبی می پردازند.

کردهای سنندج مثل همه کردهای دیگر، نوروز را با شکوه تمام جشن می گیرند. آنها گاهی نیز از روی آتش می پرند. برای کردها روز نوروز نه تنها روز ثروت و برکت، بلکه نماد صلح و آشتی استشب اول بهار در میان کردها شبی شاد و همراه با شادمانی است، در این شب، اغلب خانواده ها غذایی لذیذ و مناسب درست می کنند و با جمع شدن دور هم ، شبی به یادماندنی را سپری می کنند و تا نیمه های شب به انواع بازیها و سرگرمی ها مشغولند.

از آداب و رسوم رایج این شب عملی است به نام " شلی ملی " که نوجوانان با خواندن اشعار محلی و دعا کردن برای صاحبخانه، کیسه یا سبدی را با طناب از پشت بام خانه آویزان کرده و از صاحبخانه، طلب عیدی می کنند و صاحبخانه هم با قرار دادن هدایایی مانند تخم مرغ های رنگی در کیسه یا سبد ، در این رسم مشارکت می کند.

اهمیت نوروز برای کردها صرف نظر از این که به چه زبانی صحبت می کنند و به چه مذهبی اعتقاد دارند، مانند باقی ایرانیان  بسیار زیاد است زیرا نه تنها هیچ تفاوت نژادی –زبانی و فرهنگی میان کردها و باقی ایرانیان وجود ندارد بلکه کردها از ریشه های درخت تنومند تمدن و فرهنگ ایران زمین هستند .

عید مبارکی ، آیین دیرینه دیگری است که در عید نوروز انجام می شود، افراد روستا و عشایر، بلافاصله بعد از تحویل سال به سرکشی از خانواده های عزادار می روند و با آنها ابراز همدردی می کنند و همچنین به صورت دسته جمعی به منازل یکدیگر مراجعه و سال نو را تبریک می گویند.

مردم کردستان صبح نوروز لباس نو می پوشند و به دیدار همدیگر می روند.  دید و بازدید در میان اقوام کرد مانند سایر اقوام ایرانی است با این تفاوت که آنها به صورت دسته جمعی ابتدا به خانه ی فردی می روند که آن خانه عزیزی را از دست داده باشد . دیدار از علما در میان اقوام کرد از دیگر سنت های موجود میان اقوام کرد است .

قابل ذکر است که بازدید ازمراسم نوروز اکنون جنبة کشوری و حتی بین‌المللی پیدا کرده است به طوریکه جمع کثیری از علاقمندان، روزنامه‌نگاران، محققین داخلی و خارجی به هنگام برگزاری مراسم در میان بازدیدکنندگان دیده می‌شوند بازدید از مراسم نوروز در کردستان در برنامه تورهای گردشگری استان گنجانده شده است.

روش نگه داشتن اجاق که نمادی از گرمی ، روشنایی و برکت در لحظه ی تحویل سال نو ، عیدی دادن به دختران و پسرانی که تازه ازدوج کرده اند در قالب گوسفند ، شیرینی ، کله قند و ... که توسط خانواده های آنها صورت می گیرد از سنت های موجود میان اقوام کرد است .

اقوام کرد عید نوروز را عید ملی و باستانی خود می دانند و 3 روز اول نوروز را عید می گیرند.

منبع : سایت آفتاب دل