استان کردستان یکی از دیدنی ترین مناطق ایران است. وجود جلوه های بی نظیر طبیعی و مکان های ارزشمند تاریخی و باستانی این استان را تبدیل به یکی از پرجاذبه ترین مناطق توریستی کشور کرده است و سالانه هزاران تن از سراسر ایران و کشورهای همسایه برای دیدار از استان کردستان به این منطقه می آیند. در دنباله گزارش جاذبه های گردشگری مناطق کردنشین، اینبار به سراغ معرفی جاذبه های استان زیبای کردستان رفته ایم.

"زریوار" بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان

"دریاچه زریوار" مهم ترین جاذبه گردشگری استان زیبای کردستان است که سالانه جمعیت انبوهی از گردشگران را به سوی خویش فرا می خواند. این دریاچه زیبا و دیدنی در فاصله 2 کیلومتری غرب شهر مریوان قرار گرفته است. "زریوار" در ارتفاع 1285 متری از سطح دریا واقع شده و طول آن 5/4 کیلومتر، عرض آن 2 کیلومتر و عمق متوسط دریاچه نیز حدود 3 متر است. یکی از ویژگی های جالب "زریوار" این است که هیچ رودخانه ای به آن نمی ریزد و تنها چشمه های متعدد آب شیرین واقع در کف این دریاچه تأمین کننده آب آن می باشند و به همین خاطر "زریوار" را بزرگترین چشمه آب شیرین جهان عنوان نموده اند. دریاچه زریوار توسط جنگل های انبوهی احاطه شده که مناظر بسیار زیبا و بدیعی را به وجود آورده اند. سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی و عروس ماهی از گونه های بومی دریاچه هستند. گیاهان خاردار و نی های حاشیه دریاچه، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی و پیچک ها زیبایی دریاچه را بیشتر کرده اند. همچنین زریوار زیستگاه انواع پرندگان بومی و مهاجر مثل اردک سرحنایی و سرسبز، بوتیمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستوهای دریایی، کشیم بزرگ و کشیم کوچک، کاکائی ها، حواصیل خاکستری، خوتکا و پرندگان شکاری است. در فصل زمستان به علت شیرینی آب دریاچه و برودت هوا سطح دریاچه یخ می بندد و منظره بسیار زیبایی را به وجود می آورد.

غار باستانی کرفتو

غار باستانی کرفتو یا "ئه‌شکه‌وتی که‌ره‌فتوو" در فاصله حدود 60 کیلومتری از شمال دیواندره قرار دارد و یکی از پرجاذبه ترین مکان های توریستی استان کردستان می باشد. غار کرفتو از غارهای طبیعی و آهکی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت تغییر حالت داده شده است. مهمترین ویژگی غار معماری صخره ای آن است که در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است. کتیبه ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند. همچنین نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است. غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی‌های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده‌ است. در حال حاضر طول غار حدود 750 متر است و راههای فرعی متعددی از آن منشعب می‌شود. غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخلهای غار تراشیده و اتاقها، راهرو و دالانهای متعددی را به وجود آورده‌اند.

این غار در سال 1379 گمانه‌زنی شد و با بررسی‌های باستان‌شناختی در محوطه? بیرون و داخل غار آثاری از دوران‌های مختلف به دست آمد. کشف تراشه‌های سنگی در طبقه? چهارم و محوطه? بیرون غار می‌تواند نشانه‌ای از استفاده? انسان در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. همچنین نمونه? سفال‌ها و اشیای به دست آمده، ادامه? سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسالمی یعنی سده‌های ششم تا هشتم هجری را مسجل می‌سازد. اقداماتی در طول سال‌های 1378 و 1379 انجام شده که شامل سامان‌دهی محوطه? بیرون غار، پله بندی، سکوهای استراحت، پارکینگ، سرایداری، سرویس‌های بهداشتی و برق‌کشی غار است. غار کرفتو در تاریخ 20 بهمن 1318 با شماره? ثبت 330 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

روستای زیبای پالنگان

"پالنگان" یکی دیگر از دیدنی های استان کردستان است که سالانه هزاران تن به شوق دیدار از آن کیلومترها راه را می پیمایند. "پالنگان یکی از روستاهای دهستان «ژاورود» از توابع شهرستان کامیاران است و در 47 کیلومتری شمال غرب این شهر قرار دارد. این روستای زیبا در دامنه کوه و در دو طرف دره قرار گرفته و خانه های آن با سنگ و عموما به حالت پلکانی ساخته شده به گونه ای که حیاط منزل بالایی در واقع پشت بام منزل پایینی است. این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرد است. "پالنگان" در کنار رودخانه ای قرار گرفته که به رودخانه بزرگ سیروان می پیوندد. این ناحیه یکی از مراکز مهم استان کردستان از دوره سلجوقی به بعد بوده و بقایای قلعه پلنگان که مجاور روستا و در بالای کوه قرار گرفته موید این امر است.

مجموعه پارک تفریحی آبیدر

مجموعه تفریحی آبیدر در غرب شهر سنندج و بر دامنه کوه آبیدر قرار گرفته است. شهر سنندج از فراز این مجموعه چشم انداز بسیار زیبائی دارد. کوه آبیدر یکی از تفرجگاه ‌های اصلی مردم شهر سنندج به شمار می رود. چندین باغ و چشمه طبیعی در این پارک وجود دارد و یکی از بزرگ ترین باغ های این مجموعه "باغ امیریه" می باشد که بزرگترین سینمای رو باز (تابستانه) کشور در این باغ جای گرفته است. این مجموعه از قدیم الایام تفریحگاه مردم سنندج بوده و دارای محبوبیت خاصی میان مردم است. همه ساله افراد بسیاری ( به ویژه در تعطیلات ) به این تفرجگاه می ‌روند و از منظره زیبای شهر سنندج دیدن می‌ کنند.

بازار قدیمی سنندج

بازار قدیمی در سال 1046 ه. ق همزمان با مرکزیت شهر سنندج به عنوان مرکز حکومت اردلان ها با الهام از بازار پیرامون میدان نقش جهان اصفهان ساخته شده است. پلان این بازار به صورت مستطیل بزرگی است و در وسط این بازار سراهای مختلفی قرار داشته که که در اثر خیابان کشی دوران حکومت پهلوی به دو بخش تقسیم شده و بخش شمالی آن بازار سنندجی است و بخش جنوبی آن بازار آصف نام گرفته است. با وجود مراکز خرید جدید این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را به لحاظ تجاری حفظ نموده است. از چهار دروازه قدیمی بازار سنندج اکنون سه دروازه مدخل ورودی قدیمی باقی مانده است. سقف راسته بازار قدیمی به صورت طاق و تویزه و طاق و گنبد و سقف حجره‌ها نیز به صورت طاق و تویزه ساخته شده است. مصالح مورد استفاده در ساخت بازار، عمدتا سنگ و خشت و آجر است. بازار قدیمی شهر سنندج در سال 1375 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 1775 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

قرآن نگل

در 65 کیلومتری غرب سنندج در مسیر جاده سنندج – مریوان و در داخل مسجد روستای نگل قرآنی خطی از دوران گذشته وجود دارد که بنا بر اعتقادات مردم یکی از چهار قرآن خطی است که در زمان خلفه سوم به رشته تحریر درآمده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است. خط قرآن کوفی و دارای نقطه و اعراب و در قسمتی از شماره آیات طلاکاری شده و مزین به نقوش گیاهی می باشد. این قرآن در بین مردم جایگاه والایی دارد و همه روزه عده کثیری از نقاط دور دست برای زیارت قرآن به این روستا می آیند.

قلعه باستانی زیویه

"قلعه باستانی زیویه"در 55 کیلومتری جنوب شرقی سقز بر روی تپه ای نسبتا مرتفعکه به محیط اطراف اشراف کامل دارد بنا شده و اکنون تنها بخش هایی از آن باقی مانده است. در مورد عظمت و اهمیت تپه زیویه مطالب بسیاری در کتاب ها نوشته شده است. از حفاری های این تپه که اکثرا در گذشته و به صورت غیر مجاز بوده اشیای زیادی به دست آمده که یعضی از آنها در موزه های داخلی و بسیاری هم در موزه های خارج هستند. از جمله اشیای به دست آمده قطعات عاج منقوش بوده که نقوش حیوانی و صحنه شکار اساطیر روی آنها حک شده و از ارزش ویژه ای برخوردار است . از روی چند قطعه از آنها ، نقش برجسته آبیدر سنندج طراحی ، بزرگ نمایی و ساخته شده است. گردنبند طلا و سر عقاب طلائی از دیگر نمونه های اشیای کشف شده تپه زیویه هستند که از ارزش زیادی برخوردارند. آثار این تپه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.

قلعه باستانی قمچقای

بقایای این قلعه در 45 کیلومتری بیجار قرار دارد . بنای این قلعه به سده های 8 و 9 قبل از میلاد می رسد. اطراف قلعه را دره های ژرف در بر گرفته که یک سوی آن مسلط به دره ای به نام دره شاهان است. این قلعه ظاهرا تا دوره های ساسانی و اسلامی نیز مورد استفاده قرار می گرفت.

روستای اورامان تخت

این روستا مرکز دهستان اورامانات است و در جنوب غربی شهر سروآباد قرار دارد. خانه های روستا به طور کلی از سنگ و اغلب به صورت خشکه چین (بدون استفاده از ملات) و به شیوه پلکانی ساخته شده است. این روستا در بین اهالی روستاهای منطقه به شهر اورامان معروف است و به اعتقاد آنان این روستا زمانی شهری بزرگ بوده و مرکزیتی خاص داشته است و به همین دلیل از آن به عنوان تخت یا مرکز (حکومت) ناحیه اورامان یاد می کنند. وضعیت خاص روستا از نظر معماری و همچنین مراسم خاص (مراسم سالانه پیرشالیار) و وجود مقبره و مسجد پیر شالیار و به ویژه جمعیت و تعداد سکنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت آن در گذشته است.