تا همین چند سال پیش خانوادهها دورهم مینشستند و از حال یکدیگر باخبر میشدند و هم اگر غصهای داشتند درد و دل می کردند حالا به مدد تکنولوژیهای موبایلی شرایط بهگونهای شده که جمع یک خانواده 3 یا 4 نفره امروزی اگرچه در کنار هم نشستهاند اما هرکدام مسیر و افکار خود را در فضایی غیرقابل مقایسه به کار می برند .
تا همین چند سال پیش خانوادهها دورهم مینشستند و از حال یکدیگر باخبر میشدند و هم اگر غصهای داشتند درد و دل می کردند و بهگونهای خود را رها. پدر از حالو روز فرزندش خبر داشت و فرزند میدانست که پدر و مادر نظارهگر رفتار او هستند. حالا به مدد تکنولوژیهای موبایلی! شرایط بهگونهای شده که جمع یک خانواده 3 یا 4 نفره امروزی اگرچه در کنار هم نشستهاند اما هرکدام مسیر و افکار خود را در فضایی غیرقابل مقایسه با یک خانواده گرم و معتقد و با اصالت پیش میبرد!این کوچکترین خروجی تکنولوژیهای امروزه دنیای مدرن است!
امروزه فرقی نمی کند کجا باشیم، در منزل یا محل کار، مترو یا تاکسی، مهمانی یا سفر، هنگام غذا خوردن یا خوابیدن، در هر شرایطی مدام در حال ارسال و دریافت عکس ها، فیلم ها و مطالب در شبکه های اجتماعی مختلف هستیم.
پیشرفت و توسعه دنیای مجازی و رونق و گستردگی استفاده از نرم افزارهای ارتباطی، امروز بخش کتمان ناپذیر جوامع مختلف شده است .
با پیشرفت علم ، روز به روز بر تنوع تکنولوژی ها افزوده می شود و در این راستا شبکه های مجازی تحت عنوان شبکه های اجتماعی زندگی انسان ها را تحت تاثیر قرار داده است. فیس بوک، اینستاگرام، وایبر، واتس آپ، وی چت، لاین از جمله این شبکه های اجتماعی هستند که امروز به ابزار ارتباطی جوانان و نوجوانان و البته بزرگسالان تبدیل شده است و با گسترش استفاده از گوشی های هوشمند همه به نوعی با این شبکه ها آشنایی دارند.
از سویی دیگر رشد سریع تکنولوژی و گسترش سریع فناوری اطلاعات در عرصه اینترنت و دنیای مجازی، باعث تسهیل رشد روابط اینترنتی در جهان شده است. بدین ترتیب امروزه اینترنت بخشی از زندگی هرروز ما شده و روابط اینترنتی باعث گردیده تا افراد سرتاسر دنیا بتوانند بهراحتی با یکدیگر روابط بین شخصی برقرار کنند؛ که صدالبته این گسترش روابط توانسته مشکلاتی را برای کاربران اینترنت ایجاد نماید و آن را به یک تکنولوژی مزاحم تبدیل کند.
وسواس فکری و عملی، هرزه نگری ، دیگرآزاری ، اعتیاد وایبری و ولنگاری از مهمترین آسیبهای چت و اینترنت است.
این مهم زمانی نمود بیشتری پیدا میکند که متأسفانه در استفاده از این شبکه های اجتماعی شرایط سنی از سوی خانوادهها در نظر گرفته نمی شود.
واژه کاربران اینترنتی، گروه های آنلاین و شبکه های اجتماعی نامی آشنا برای نسل امروز است، چه بخواهیم و چه نخواهیم، تکنولوژی با سرعت زیاد به سمت جلو در حرکت است ورود کاربران به این گونه فضاهای مجازی جرم نیست و می تواند بد هم نباشد؛ مشروط بر این که کاربران این فضاها از سواد رسانه ای برخوردار باشند، این امر، لازمه ی سلامت این گونه حوزه هاست در حقیقت، همه باید به شعوری برسند که بتوانند هر پیامی را نقد و درک کنند و نگاه تفسیری داشته باشند.
رژیم مصرف رسانه هم نکته ی دیگری است که باید بدان توجه کرد. نباید استفاده از وسیله ای یا فضای مجازی به صورت افراطی باشد؛ چراکه این امر می تواند اعتیادآور گردد تکنولوژی به خودی خود بد نیست و موجب آسایش است ،اما باید شیوه استفاده از آن درست باشد. قطعاً هر چیزی اگر به شکل صحیح و با مقدار لازم و موجه استفاده نشود، پی آمدهای بدی همراه خواهد داشت. اگر باور کنیم و بپذیریم که رسانه ها اثرگذار هستند، می توانیم کنترل صحیحی بر میزان این اثرها داشته باشیم. از طرف دیگر وقتی چیزی مد می شود، همه به طور مقطعی دچار تب زودگذر آن می شوند تا خود را به روز و فرامدرنیته نشان دهند.
در چنین شرایطی، عدم سواد کافی برای استفاده از این ابزارها جامعه را دچار مشکل های عدیده ای می سازد. در همین جا و در چنین موقعیتی رسانه ها نقش شان پررنگ تر می شود؛ چراکه می توانند با انعکاس مزایا و معایب این گونه ابزارها و فضاها، تب های کاذب و مقطعی را فروکش کرده و مردم را در جهت صحیح و مناسبی سوق دهند.
در این بین آگاه سازی مردم پیش شرط لازم است؛ اما نفی و سرکوب این ابزار و فضاها راه کار مناسبی نیست؛ چراکه جامعه را با ولع بیش تری به سمت این ابزارها سوق می دهد؛ پس باید کارهای فرهنگی انجام شود و با هوشیار کردن مردم و دادن نگاهی انتقادی و تأملی به جامعه ی رسانه ای و مجازی، سلامت روانی و اجتماعی جامعه را تضمین کرد. بنابراین نمی توان منکر وجود، قدرت و تاثیرگذاری این شبکه ها شد و تلاش برای حذف آنها هم نتیجه ای نخواهد داشت، لذا بهترین حالت آن است که فرهنگ استفاده درست از این ابزارها و مکانیزم های ارتباطی را به نحو احسن در جامعه ترویج دهیم و در راستای هم افزایی، یکدلی و تقویت باورهای ملی آنها را بکار بگیریم.
در صورتی که جامعه و خانواده وظیفه خود را به درستی انجام ندهند، نسل امروز و نسل فردا های ما نمی توانند با موفقیت از جاده پر پیچ و خم و خطرناک انقلاب رایانه ای و پیشرفت های بشری گذر کنند و بیش از بیش خانواده ها به سمت از هم گسیختگی و روابط سرد بین زوج ها و دیگر اعضای خانواده خواهند رفت.
صریح و بی پروا بگوییم فرصت های زیادی از دست رفته، باید بیشتر بیندیشیم تا بتوانیم بهترین راهکار را برای با موفقیت سپری کردن و بازیافتن هویت خویش از این مسیر پر پیچ و خطرناک انتخاب کنیم و فرهنگ درست و صحیح استفاده از تکنولوژی و پیشرفت را بیاموزیم.
به یاد داشته باشید که علم و دانش همراه با دین روشنایی است و برعکس آن تاریکی و جهل است و تاریکی و جهل اصل قداست خانواده را تحت تاثیرات منفی خود قرار می دهد. علم باید نافع باشد وگرنه آفت خواهد بود.شایدنوشتن در این باب مقالات وکتب قطوری را خواستار است که در این یادداشت نگنجد.
یادداشت از غریبه رحیمی