1395/03/03  مرکز آمار ایران در آخرین گزارشی که از وضع زنان سرپرست خانوار می‌دهد تعداد آنها را براساس آخرین نتایج سرشماری سال 90، 2میلیون و 500‌‌ هزار نفر اعلام می‌کند که از بین آنها تنها 18 درصد شاغل و 82 درصد بیکار هستند. تعداد این افراد از سال 75 تا 90، 5/2 برابر افزایش داشته است. همچنین آمارها نشان می‌دهد که 55 درصد زنان سرپرست خانوار بی‌سواد و 19 درصد تنها سواد ابتدایی دارند. وضع زنان سرپرست خانوار در استان‌های مختلف کشور متفاوت است‌، در کردستان 26 هزار زن سرپرست خانواروجود دارد. زنان سرپرست خانوار شامل زنان مطلقه‌، زنان شوهرمرده‌، زنان دارای همسرمعتاد‌، زنان ترک شده از سوی همسران مهاجر‌، زنان دارای شوهران زندانی‌، زنان دارای شوهران بیکار، زنان دارای شوهران مریض‌ و زنان دارای شوهرانی مجهول‌المکان است. امروزه با حرکت جهان از جامعه سنتی به سمت جامعه صنعتی، سختی‌های معیشت دیگر فقط مردان را زیر فشار نمی‌برد، بلکه زنان سرپرست خانوار نیز دوش به دوش مردان و حتی بیشتر از آنها این سختی را لمس می‌کنند.

مشکلات اقتصادی زنان سرپرست خانوار
یکی از زنان سرپرست خانواده که در منزل فرش می‌بافد در این باره اظهار می‌کند : زنان سرپرست خانواده مشکلات زیادی دارند که در جامعه باید مورد توجه ویژه قرار گیرند. باید شرایطی فراهم شود که این گروه از زنان زندگی مشقت بار نداشته باشند. «فریده وکیلی» به مشکل بیکاری در جامعه اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: من و دخترم قالی می‌بافیم و این درحالی است که دخترم لیسانس دارد. فرزندان ما هم مجبورند که کار کنند، آن هم کارهایی که متناسب با رشته و تحصیلات آنها نیست. وی مشکلات اقتصادی را عامل اصلی ناهنجاری‌ها در جامعه معرفی می‌کند و می‌افزاید: نبود درآمد کافی و مشکلات اقتصادی سبب می‌شود که دیگر نتوانیم فرزندانمان را به ادامه تحصیل ترغیب و تشویق کنیم. از طرفی آنها هم وقتی که می‌بینند شغل و تحصیلاتشان با هم متناسب نیست انگیزه خود را از دست می‌دهند.

ایجادبازارچه فراورده‌های صنایع دستی
یکی دیگر از زنان سرپرست خانواده که در خانه سبد می‌بافد، بیان می‌کند : درست است که ما سبد بافی را یاد گرفته و توانسته ایم در خانه خودمان مشغول کاری شویم و به اقتصاد خانواده مان کمک کنیم، ولی مشکلات زیادی برای فروش داریم.  «جوانه رضایی» ادامه داد: لازم است که احداث بازارچه صنایع‌دستی و خود‌اشتغالی بانوان سرپرست خانوار در اولویت کار دستگاه‌های متولی قرار گیرد تا بتوانیم محصولات خود را عرضه و کار کنیم و دغدغه فروش و بازار نداشته باشیم.

  مشکلات
یکی دیگر اززنان سرپرست خانوار اظهار می‌کند: زنان سرپرست خانواربا مشکلات اقتصادی و اجتماعی- روانی ناشی از بی سرپرست و یا خودسرپرست بودن دست و پنجه نرم می‌کنند و این امرسلامت آنان را به خطر می اندازد.
«لیلا ولی بیگی» که کارگاه کوچکی در خانه خودش راه اندازی کرده و کلاش می‌بافد، اظهار می‌کند : زنان سرپرست خانوار نسبت به سایر زنان میزان استرس بیشتری را تجربه می‌کنند و در مقابل کیفیت زندگی پایین‌تری دارند‌.
وی ادامه می‌دهد: داشتن استرس سبب می‌شود که بیشتر زنان سرپرست خانوار نتوانند به وظایف اصلی خود مانند تربیت فرزندانی سالم برای جامعه به طور کامل بپردازند.

توانمند سازی زنان سرپرست خانوار
کارشناس ارشد روان‌شناسی در گفت‌وگو با همشهری بیان می‌کند : زنان سرپرست خانوار از گروه‌های آسیب پذیر جامعه هستند که گاه عواملی چون طلاق، فوت یا اعتیاد همسر، ازکارافتادگی، رها شدن از سوی مردان مهاجر یا بی مبالاتی همسر این طیف را آسیب پذیرتر می‌کند که طرح توانمند‌سازی زنان سرپرست می‌تواند از میزان دغدغه‌های اقتصادی و روانی آنها بکاهد.
«محمد رضا امیدی فر» ادامه می‌دهد: در گذشته تقریبا 60 درصد زنان سرپرست خانوار یا بد سرپرست دارای مشکلات سخت زندگی و یا حتی روحی و روانی بودند، اما امروزه با آموزش ازتوانمندی‌های خود درآمد کسب می‌کنند. همچنین امید به زندگی و تغییر رفتار اجتماعی در این افراد این باور را ایجاد کرده است که می‌توانند از عهده مشکلاتشان بر بیایند.
وی اضافه کرد: اگر به توانمند سازی این دسته از زنان توجه نشود در آینده هزینه‌های بسیاری بر جامعه تحمیل می‌شود که از جمله آن بروز ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی است که دامنگیر این خانواده‌ها و دیگران می‌شود.

تعدد نقش‌های زنان سرپرست خانوار
این کارشناس به تعدد نقش‌هایی که زنان سرپرست خانوار برعهده می‌گیرند اشاره می‌کند و می‌گوید: این تعدد نقش‌ها تاثیر مستقیمی بر ایجاد استرس‌، تشدید اختلالات و بروز بیماری‌های جسمی این زنان دارد و برنامه‌ریزی برای تقویت مشارکت همه جانبه این بانوان و خانواده آنها باید در سیاست‌ها و خط مشی‌ها دنبال شود.

مکث
شناسایی بازارهای هدف
یکی از زنان سرپرست خانوار در سنندج در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: زنان به عنوان نیمی از جمعیت می توانند نقشی سازنده و تأثیر‌گذار در روند پیشرفت و تکامل و توسعه استان داشته باشند.
«سعدیه یار احمدی» ادامه می‌دهد: زنان سرپرست خانواده به عنوان یکی از اقشار در معرض آسیب، بیش از سایران در معرض تبعیض های اجتماعی و فشارهای روانی قرار دارند ودر این میان، آنهایی که به دلایلی، عهده دار مسئولیت های خانوادگی هستند در معرض آسیب بیشتری قرار دارند. یار احمدی می‌گوید: برنامه ریزی برای اشتغال و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار به پشتیبانی‌های اجتماعی و اقتصادی دولت و توجه سازمان‌های مردم نهاد نیاز دارد. همچنین توانمند سازی این زنان نباید فقط به آموزش در کلاس‌ها محدود شود، بلکه سازمان‌ها و نهادها باید به فکر ایجاد بازارهایی برای فروش و عرضه کالا و دستاوردهایمان باشند. وی تصریح می‌کند : بسیاری از زنان سرپرست خانوار محصولات و کالاهایی تولید و در بازار عرضه می‌کنند، اما کسی از این محصولات حمایت نمی‌کند و نیاز است که دستگاه‌های تولیدی که در استان مصرف‌کننده هستند از این محصولات خریداری کنند.