زبان،یکی از نعمت های بزرگ الهی است که می تواند سعادت انسان و خانواده ها را تأمین کند. این عضو به ظاهر کوچک و در واقع بسیار بزرگ، در صورتی که تحت نظارت، مراقبت و هدایت قوه ی عاقله ی انسان قرار گیرد، می تواند منشأ خدمات بزرگی در جامعه شود و صلح و صفا و آرامش را برای انسان به ارمغان آورد.
اگر زبان، مهار نشود و به هر طرف که خواست بچرخد و هر طور که خواست سخن بگوید، موجب بدبختی و سیه روزی فرد شده، ممکن است جامعه ی انسانی را به فساد و تباهی بکشاند.
یکی از آفات بزرگ زبان، دروغ گویی است که متأسفانه در جامعه ی اسلامی، بسیار رواج پیدا کرده است؛ با اینکه بدی و زشتی ان، پیش همگان روشن است و در تعالیم اسلام، دروغ گویان مورد نکوهش شدید قرار گرفته اند؛ تا جایی که به تعبیر یکی از مفسران، بر اساس یکی از آیات قرآن دروغ گویان در سر حد کافران و منکران آیات الهی قرار داده شده اند.1
با پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری حکومت جمهوری اسلامی انتظار می رفت از این آفت بزرگ، روز به روز دورتر شود و به طرف صدق و راستی، قدم بردارد؛ ولی با تأسف شدید، مشاهده می شود که این گناه بسیار بزرگ، نه تنها جایش را به راستی و راست گویی نداده، بلکه روز به روز در جامعه اسلامی پررونق تر می شود و حتی دامن بعضی از افراد مؤثر در جامعه اسلامی، یعنی مدیران اجرایی کشور را گرفته و بی اعتمادی مردم نسبت به مدیران و گردانندگان کشور اسلامی را موجب شده است؛ تا جایی که رهبر معظم انقلاب اسلامی در یکی از سخنرانی های اخیرش فرمود: آیا ما در بازار ، در ادارات، در معاشرت های روزانه، به همدیگر به طور کامل راست می گوییم؟ در بین ما دروغ چقدر رواج دارد؟ چرا پشت سر یکدیگر حرف می زنیم.2
اکنون به آثار دروغ و ریشه های آن در مکتب اهل بیت علیه السلام می پردازیم.
زشتی و آثار دروغ
1- رسول الله(ص) فرمود:« و من اعظم خطایا اللسان الکذب3؛ از بزرگ ترین گناهان زبان، دروغ گویی است».
2- امیر المؤمنین(ع) فرمود: « لا سوء أسوء من الکذب4؛ هیچ بدی و زشتی ، بدتر از دروغ گویی نیست»
3- رسول الله(ص) فرمود« ایام و الکذب فانه باب من ابواب النار5؛ از دروغ بپرهیزید که آن، دری از درهای جهنم است»
4- امام حسن عسکری(ع) فرمود:« جعلت الخبائث کلها فی بیت و جعلها مفتاحها الکذب6؛ تمام پلیدی ها و زشتی ها در خانه ای نهاده شدند که کلید آنها دروغ گویی است»
5- امیر المومنین(ع) فرمود:« دروغ گو با دروغ خودش، سه چیز را به دست می آورد؛1. خشم الهی،2. اهانت به خودش از طرف مردم،3. سرزنش و نکوهش فرشتگان».7
6- پیامبر خدا(ص) فرمود:« از دروغ بپرهیزید؛ زیرا دروغ گویی، انسان را به فسق و فجور می کشاند و فسق و فجور هم انسان را به آتش جهنم روانه می سازد».8
منابع:
1. ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نونه،ج11،ص412.
2. مجله راه رشد، ویژه نامه محرم سال 1433، ص3.
3. مجلسی، بحار الانوار، ج21، ص211.
4. همان، ج 72، ص259.
5. هندی، کنز العمال، ج3، ص 346.
6. نزهه الناظرو تنبیه الخاطر،ص145.
7. ری شهری، میزان الحکمه، ج 3، ص 2678.
8. جامع الاخبار، ص417.