به گزارش آفتاب دل : استان کردستان با توجه به شرایط ویژه جغرافیایی و موقعیت خاص مکانی و زمانی دارای دیدنی های بسیار زیاد طبیعی و آثار باستانی است که البته وجود روستاهای شگفت انگیز در این استان شامل پالنگان، اورامان و همچنین آثار باستانی همچون غار کرفتو، قلعه زیویه و عمارت های قدیمی از جمله ویژگی های خاص این استان به شمار می رود.

تیره های ایرانی نژاد کرد که در کشورهای ترکیه، عراق، ایران و سوریه زندگی می کنند، جشن نوروز را با شکوه تمام برگزار می کنند. کردها از نظر زبان و مذهب به گروههای مختلفی تقسیم می شوند ولی همه آنها نوروز را جشن می گیرند و به آن نِوروز NewroZ می گویند زیرا از دیدگاه نژادی ایرانی هستند و ایران که واژه ای اوستایی است در معنی خواستگاه آریایی ها می باشد . آتش افکنی و نوروز دو رکن اساسی جشنهای ملی کردها محسوب می شود .

 نوروز و بهار برای ایرانیان و به خصوص تیره های کرد زایشی نو و ازسرگیری کار و تلاش دوباره برای زندگیرا دارد.

در باور اقوام کرد، بهار یادآور قیام " کاوه " ، آهنگر جوانی است که از ظلم و ستمضحاک، به عنوان نماد تباهی و پلیدی ، به تنگ آمده و ملتی را با به بندکشیدن اسوهظلم، به روشنایی رهنمون کرد.

به همین انگیزه، کردها ترجیح می‌دهند نخستین روز از بهار را به نشانه رهایی ازظلم و بندگی ، به آغوش طبیعت ، زیباترین جلوه قدرت الهی پناه ببرند.  مردم کردستان تحویل سال و آغاز بهار را با روشن کردن آتش که نمادی از سوزاندنبندهای اسارت و کهنگی است ، جشن می‌گیرند.

آتش نوروزی ، بر اساس باورهای کهن باید در بلندترین نقطه محل زندگی یعنی بام خانهروشن شود که هنوز هم در برخی از مناطق کردنشین این چنین است.

کردهای ایرانی در پیوند با باورهای دیرین و باور سایر اقوام ایرانی دو بار، درچهارشنبه آخر سال و آخرین شب سال آتش روشن می‌کنند، تاضمن پایبندی به آیینهایباستانی، پیوندی بافرهنگ سایر اقوام ایرانی هم داشته باشند.

افروختن آتش در چهارشنبه آخر سال در فرهنگ و ادبیات ایران بدعتی است که پس از اسلام برای حفظ آتش زرتشت و گرامیداشت آن ایجاد شده است ولی به این شیوه که چهارشنبه سوری نامیده می شود در متون پیش از اسلام موجود نمی باشد . کردها نیز در این مراسم ها با روشن کردن آتش مقدس به رقص و پایکوبی محلی می پردازند و شب خود را به یاد ماندنی میکنند . در روستاهای کردنشین مردم در شب نوروز روی کوهها آتش روشن می کنند و به جشن و پایکوبی می پردازند.

کردهای سنندج مثل همه کردهای دیگر، نوروز را با شکوه تمام جشن می گیرند. آنها گاهی نیز از روی آتش می پرند. برای کردها روز نوروز نه تنها روز ثروت و برکت، بلکه نماد صلح و آشتی استشب اول بهار در میان کردها شبی شاد و همراه با شادمانی است، در این شب، اغلب خانواده ها غذایی لذیذ و مناسب درست می کنند و با جمع شدن دور هم ، شبی به یادماندنی را سپری می کنند و تا نیمه های شب به انواع بازیها و سرگرمی ها مشغولند.

از آداب و رسوم رایج این شب عملی است به نام " شلی ملی " که نوجوانان با خواندن اشعار محلی و دعا کردن برای صاحبخانه، کیسه یا سبدی را با طناب از پشت بام خانه آویزان کرده و از صاحبخانه، طلب عیدی می کنند و صاحبخانه هم با قرار دادن هدایایی مانند تخم مرغ های رنگی در کیسه یا سبد ، در این رسم مشارکت می کند.

اهمیت نوروز برای کردها صرف نظر از این که به چه زبانی صحبت می کنند و به چه مذهبی اعتقاد دارند، مانند باقی ایرانیان  بسیار زیاد است زیرا نه تنها هیچ تفاوت نژادی –زبانی و فرهنگی میان کردها و باقی ایرانیان وجود ندارد بلکه کردها از ریشه های درخت تنومند تمدن و فرهنگ ایران زمین هستند .

عید مبارکی ، آیین دیرینه دیگری است که در عید نوروز انجام می شود، افراد روستا و عشایر، بلافاصله بعد از تحویل سال به سرکشی از خانواده های عزادار می روند و با آنها ابراز همدردی می کنند و همچنین به صورت دسته جمعی به منازل یکدیگر مراجعه و سال نو را تبریک می گویند.

مردم کردستان صبح نوروز لباس نو می پوشند و به دیدار همدیگر می روند.  دید و بازدید در میان اقوام کرد مانند سایر اقوام ایرانی است با این تفاوت که آنها به صورت دسته جمعی ابتدا به خانه ی فردی می روند که آن خانه عزیزی را از دست داده باشد . دیدار از علما در میان اقوام کرد از دیگر سنت های موجود میان اقوام کرد است .

قابل ذکر است که بازدید ازمراسم نوروز اکنون جنبة کشوری و حتی بین‌المللی پیدا کرده است به طوریکه جمع کثیری از علاقمندان، روزنامه‌نگاران، محققین داخلی و خارجی به هنگام برگزاری مراسم در میان بازدیدکنندگان دیده می‌شوند بازدید از مراسم نوروز در کردستان در برنامه تورهای گردشگری استان گنجانده شده است.

روش نگه داشتن اجاق که نمادی از گرمی ، روشنایی و برکت در لحظه ی تحویل سال نو ، عیدی دادن به دختران و پسرانی که تازه ازدوج کرده اند در قالب گوسفند ، شیرینی ، کله قند و ... که توسط خانواده های آنها صورت می گیرد از سنت های موجود میان اقوام کرد است .

اقوام کرد عید نوروز را عید ملی و باستانی خود می دانند و 3 روز اول نوروز را عید می گیرند.

منبع : سایت آفتاب دل

 مردان آرام، بدون صدا و با اندکی اشک گریه می‌کنند. بطوری که معمولا کاسه چشمان آنها از اشک پر می‌شود، اما به ندرت اشک به گونه ها سرازیر می‌گردد.

غدد اشکی مردان از لحاظ ساختاری متفاوت و کوچک تر از غدد اشکی زنان می‌باشد و یکی از دلایل بیشتر گریه کردن زنان نیز همین مسئله می‌باشد.

1) زنان در یک ماه 4 تا 5 برابر بیشتر از مردان گریه می‌کنند.

2)دختران و پسران تا قبل از بلوغ به یک میزان گریه می‌کنند، چراکه ترشح هورمون پرولاکتین که باعث تحریک تولید اشک می‌شود به یک میزان در هر دو جنس تولید می‌شود.

3) پس از بلوغ میزان ترشح پرولاکتین که در تولید و تناوب گریه موثر است در زنان 60درصد بیشتر از مردان می‌شود.

4)غدد اشکی مردان از لحاظ ساختاری متفاوت و کوچک تر از غدد اشکی زنان می‌باشد و یکی از دلایل بیشتر گریه کردن زنان نیز همین مسئله می‌باشد. مردان و زنان نمی‌توانند یکدیگر را بخاطر چگونه گریه کردن شان مورد سرزنش قرار دهند.

5)یکی دیگر از علل بیشتر گریه کردن زنان باورهای فرهنگی می‌باشند، که اجتماع گریه کردن زنان را بیشتر مورد پذیرش قرار می‌دهد.

6)مردان آرام، بدون صدا و با اندکی اشک گریه می‌کنند. بطوری که معمولا کاسه چشمان آنها از اشک پر می‌شود، اما به ندرت اشک به گونه ها سرازیر می‌گردد.

7)زنان معمولا پر سر و صدا و با اشک های فراوان گریه می‌کنند.

8)مردان اغلب در نتیجه احساسات مثبت و زنان پس از درگیری و مشاجره با دیگران و یا در نتیجه احساس بی‌کفایتی گریه می‌کنند.

کردستان سرزمینی کهن و تاریخی است که به خاطر آثاری به جای مانده از گذشته‌های دور و نزدیک، طبیعت بکر و دست نخورده و فرهنگ زیبا و مهمان‌نوازی مردمانش در طول تاریخ همواره هدف گردشگران داخلی وخارجی بوده است.

آثار باقی‌مانده از تمدن‌های گذشته و طبیعت منحصر به فرد آن در کنار اماکن مذهبی موجب شده، این سرزمین کهن همواره مورد توجه ایرانگردان و جهانگردان قرار گیرد.

غار کرفتو از آثار تاریخی و شگفت‌انگیز استان کردستان است که به عقیده مورخان و باستان‌شناسان تاریخ آن به دوران سوم زمین‌شناسی باز می‌گردد.

بسیاری از رازهای این غار باستانی برای مردمان و حتی بومیان منطقه ناشناخته مانده است، غار کـرفـتـو یکـی از آثـار معـماری صخـره‌ای مـربـوط به قـرن سـوم مـیـلادی در اسـتان کـردسـتان است که در  72 کـیـلـومـتـری جـنـوب شـرقـی شـهـرسـتان سـقـز و تـقـریـبا با هـمـیـن فاصـله با دیـوانـدره قـرار گـرفـتـه است.

پس از گذشتن از جاده‌های پر پیچ و خم و دشت‌های دیواندره و پس از عبور از میان کوهپایه‌های پست و بلند، صخره‌های مرتفعی به چشم می‌خورد که یکی از آثار شگفت‌انگیز کشور ایران را در دل خود جای داده‌ است، غار کرفتو در دل صخره‌های مرتفع و در 67 کیلومتری شمال‌غرب شهر دیواندره و 70 کیلومتری شرق شهر سقز واقع شده است.

موقعیت محلی غار و صخره‌های مرتفع پیرامون آن در میان روستای علی‌آباد و نخود دره تکاب از شمال و روستای یوزباش کندی از شرق و جنوب شرق، روستاهای مسعود‌آباد دیواندره از جنوب و روستای میرسعید سقز از غرب محاط شده است.

غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که به احتمال زیاد در دوران سوم زمین‌شناسی شکل گرفته و در طول دوران مختلف با تغییراتی جزئی و کلی محل امنی برای زندگی انسان‌ها بوده است.

مـیـرسـیـد یا مـیـرسـعـیـد نـزدیک‌تـریـن روسـتا در شـمال غـربـی غار به فاصـله 3 کـیـلـومـتـری است، جاده دیواندره به تکاب اصـلـی‌تـریـن راه دسـتـرسـی به آن بوده و با عـبـور از بخـش گـورباباعـلـی و روسـتای یـوزباش کـنـدی بعد از حـدود 3 کـیـلـومـتـر در سـیـنه یک رشـتـه کـوه آهـکـی در شـمال دره‌ای عـمـیـق به دهانه این غار زیبا و اعجازانگیز می‌رسی، معـماری ایـن غار صخـره‌ای، چهار طـبـقـه در دل کـوه است حجـاران ماهـر فـضاهای مـداخـل غار را تـراشـیـده و اتـاقـ‌ها، راهـروها و دالان‌های مـتعـددی به وجـود آورده‌انـد که از مـیان غارهای دسـت‌کـن باقـی مانـده از دوران گـذشـته ایـن غار معـماری کامـلـتـری دارد بـر سـر در یکـی از اتـاق‌های طـبـقـه سـوم کـتـیـبـه‌ای یـونانـی وجـود دارد و به هـمـیـن دلیل این غار باستانی را معـبد هـراکـلـس( هـرکـول ) می‌نامـنـد.  

این غار در ارتفاعی بیش از 100 متر از سطح زمین قرار دارد و  برای رسیدن به آن باید بیش از 180 پله را طی کرد. دالان طبیعی غار بیش از 600 متر است که ارتفاع سقف آن از 1 تا 12 متر متفاوت است.

زمـسـتان‌ها، هـنگام سـرما درون غار گـرم و در تابـسـتان به لحاظ کـوران باد غار خـنک است، دو چـشـمه آب در زیـر تـقاب‌های پـایـیـن غار وجـود دارد که سـالـیان دراز مـردم از آن بهـره‌مـنـد بوده‌اند. براساس یافته‌های زمین شناسی، کرفتو در دوران مزوزوئیک زیر آب بوده و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است.

مستشرقان و محققان بسیاری از جمله دمرگان، راولینسون، کرپورتر، خانیکف و فون‌گال از غار کرفتو بازدید و نقشه‌هایی از آن تهیه و ارائه کرده‌اند. کرپورتر نقشه غار را تهیه، استین آن را تکمیل و فون‌گال آن را تصحیح کرده است. در سوی دیگر دره، کوه دیگری وجود داد که به علت القا شکل طبیعی آن، مردمان محلی به آن "سه دختران" می‌گویند.

ایـن غار آهـکـی است و در دوره‌های مخـتـلـف انـسـان در آن سکـونـت کـرده و به هـمـیـن دلـیـل تـغـیـیـر حالـت داده است در داخـل غار هـنوز هـم آب وجـود دارد.

وجـود تصاویـر واشکال نـقـاشـی شـده داخـل غار از جـمله دیـدنـی‌های مـوجـود در ایـن اثـر باسـتانـی است که هـر بـیـنـنـده‌ای را به خـود جـلـب می‌کـنـد.

بر دیواره عمودی طبقات مختلف غار آثار متعددی از گوزن مارال، سوارکار با اسب، حیواناتی ناشناس وغیره وجود دارد که به دلیل قدمت به سختی قابل مشاهده‌ هستند.

در نـتـیـجه آزمایـشـات خاک‌شـناسـی که از غار کـرفـتـو به دسـت آمـده نـشـان داده به عـلت یک رشـته فعالـیـت‌های جـزئـی و فعـل و انفعالاتـی که در سـطح غـار به عـمـل آمـده و رسـوباتـی که بر جای مانـده ایـن غـار از هـزاره چهارم پـیـش از مـیلاد عاری از فعالـیـتـ‌‌های انـسـانـی شده است و سـاکـنـیـن آن که گـله‌دارانـی کـوچ رو بـوده‌انـد آن مـنطـقه را تـرک کـرده‌انـد.

غار کـرفـتـو به دلیل گـمانه‌هایـی که در آن حـفـر شده و بعـضا تا عـمـق 5.5 مـتـر پـایـیـن رفـته است با تـوجـه به لایـه‌های مـوجـود که تحـتانـی‌تـریـن آن دارای تـراشـه‌های سـنگـی و تـیغـه‌ای بـوده است یک فاصله هـزار سـاله را نـشـان مـی‌دهـد و دوباره به آثار زیـسـت انـسـانـی مـی‌ـ‌رسـد که دارای چهار دوره سکـونـتـی پـیـش از تاریخ، اشکانـی، سـاسـانـی، اسـلامی که البته دوره سـلـوکی آن چـنـدان مـورد یـقـیـن نیست.

کـشـف تـراشـه‌های سـنگـی در طـبـقـه چهارم و محـوطه بـیـرون غار نـشـانـه اسـتـفاده انـسـان در دوران پـیـش از تاریـخ است هـمچـنـیـن نـمـونه اشـیـای به دسـت آمـده باز نـشـانگـر ایـن واقعـیـت است اگـر چـه به عـقـیـده بعـضی دیگـر از کارشـناسـان امـور باسـتانـی مـی‌تـوان عـمـر غار را حـتـی خـیـلـی پـیـشتـر از آن حـسـاب کـرد.

زیباترین بخش معماری غار، طبقه سوم آن است که علاوه بر دقت در تراشیدن و کندن اطاق‌ها، فرم خاص سقف‌ها به شیوه کمانی و ایجاد درگاه‌ها و پله‌های آستانه آن در پنجره‌ها و نورگیرهای اطاق‌ها از نظر تزئینات به کار رفته از اهمیت خاصی برخوردار است.

بر روی سر در ورودی یکی از اطاق‌های طبقه سوم این غار کتیبه‌ای یونانی وجود دارد که هر چند تا حدود زیادی صدمه دیده اما این جمله در آن نقش بسته که " این خانه هراکلس است، هر کس در آن وارد شود در امان است" که وجود این کتیبه موجب شده تا برخی بر این عقیده باشند که احتمالا این غار مدتی به صورت موقت مورد سکونت سلوکیان قرار گرفته که پس از فتوحات مهرداد دوم اشکانی به سمت غرب ایران حرکت کردند.

غار باستانی و زیبای کرفتو به دلیل داشتن معماری منحصر به فرد و بی‌نظیر صخره‌ای همیشه مورد توجه بوده و به عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی و بی‌بدلیل استان کردستان، گردشگران زیادی را به سوی خود فرا می‌خواند.